Een van de meestgestelde vragen is hoe je kunt helpen in gesprek met een slechthorende. Iedereen wil graag helpen. Iedereen wil graag verstaan worden. Helaas is er geen silver bullet die alle problemen oplost. Maar handige tips zijn er wel.
1. Ga roken
Het is jammer dat roken zo’n ongezonde en stinkende hobby is. Anders zou ik er direct mee beginnen. Want even ontsnappen uit een drukke verjaardag, naar het balkon of de tuin, is ideaal. Praatje maken met een kleiner groepje kost minder moeite. Je hebt een goede reden om even naar buiten te gaan. Tegelijkertijd zit je niet ongewenst te lang met iemand opgescheept.
Alternatief is een rustige plek op het feestje. De keuken. De tuin, als het niet regent.
2. Licht aan
In het donker is het moeilijker om iemand te verstaan. Het klinkt in eerste instantie wat gek, je luistert immers niet met de ogen. Maar zonder het gemerkt te hebben, raakt elke slechthorende vaardig in liplezen. De interpretatie van gezichtsuitdrukkingen helpt ook een handje mee.
Mag het licht aan, dan kan ik je beter verstaan
3. Aankijken en verstop je niet
In iemand’s oor praten helpt niet. Aankijken in een gesprek helpt veel meer. Rustig en duidelijk praten, met een fractie meer articulatie. Overdrijf het niet. Iemand is slechthorend, maar niet altijd zwakzinnig.
Stelselmatig je gezicht verbergen achter een glas bier of gewoon je handen, ook niet doen. Gebeurt vaker dan je denkt. Je ziet ook wel eens Aziatische toeristen met mondkapjes tegen de smog. Dat moet vooral geen rage worden in Nederland.
4. Met andere woorden
Heel vervelend. Iemand verstaat je niet, je herhaalt het. Weer niet. Probeer het dan te herhalen in iets andere bewoordingen. Grote kans dat het kwartje dan wél valt. Soms is er wat creativiteit voor nodig.
Ik ontving een brief
– Je ontving.. wat?
Ik ontving een uitgeprinte e-mail
– Ah een brief !
5. Aantikken
Met één oog kan je geen diepte zien. Slechthorenden kunnen het geluid niet lokaliseren. Tik iemand aan voor je begint te praten. Tegen een achterhoofd aanpraten heeft geen zin – het valt allemaal in de categorie “geroezemoes”.
6. High tech
Een high tech bril die automatisch ondertiteling in beeld brengt, dat zou ideaal zijn. Dat zou Google of Apple zo maar eens kunenn combineren met automatische vertaling. Handig op vakantie.
Zo ver is het nog niet. Wat er wel is, is een soort microfoon unit die rechtstreeks in verbinding staat met de gehoorapparaten. Mijn vrienden van ReSound hebben er helaas nog niets op verzonnen om het verder te brengen dan één-op-één gesprekken. Twee van die dingen combineren, dat zou prachtig zijn.
Voorlopig werkt het alleen in gesprek met één persoon. Handig, maar je niet altijd zin aan één iemand op een feestje met digitale handboeien vast te zitten. Subtiel microfoon unit terugpakken (“sorry, ik zie daar een interessanter iemand“) – dat is weer een nieuwe uitdaging.
7. Gebarentaal
Als iemand meedoet met de Gebarenchallenge van Bianca van der Horst, kan een gebaar er soms voor zorgen dat de context weer helder is. Als ht ndrwrp vn gsprk ddlk s, vlt ht btr t vlgn. Een gebaar wil dan wel helpen. Maar goed – niet iedereen doet mee.
Soms is het kansloos
Alle goede wil ten spijt, soms is een normaal gesprek een kansloze missie. Hoeft niemand moeilijk over te doen. Ik drink nog een biertje, en zie het gebeuren met interesse aan.
Met name hippe restaurants kunnen een akoestische uitdaging zijn. Zo herinner ik mij een etenje in restaurant Bak in Amsterdam. Leuk uitzicht over het IJ, semi-industriele inrichting. De galm en het daaruit voortvloeiende lawaai maakte gesprekken onmogelijk. Hoogpolig vloerkleed zou ideaal zijn geweest.
